مقاله ها

آموزش برنامه محاسبه کاهش بار زنده ساختمان مطابق مبحث ششم مقررات ملی ساختمان

در این مطلب

چون بخش کاهش بار زنده ستون مبحث ششم ‏یکم گنگ توضیح داده شده، لازمه اینجا ابتدا ‏توضیحات مختصری داده بشه تا از برداشت ‏اشتباه جلوگیری به عمل بیاد. اصل کاهش بار ‏زنده اینه که احتمالش کمه که همزمان همه ‏طبقات نهایت ظرفیت بار زندشون رو داشته ‏باشن، البته اگه جزو موارد خاص اشاره شده در ‏بند 6-3-8-1 آیین نامه مبحث ششم مقررات ‏ملی ساختمان باشن حسابش جداست. مثلا اگه ‏انبار باشه احتمالش میره که طرف دو طبقه انبار ‏داشته باشه و تا خرخره پرش کرده باشه! یا ‏مواردی مثل این. ولی احتمال اینکه دوطبقه ‏مسکونی پشت سر هم همزمان پارتی گرفته ‏باشن (البته شایدم آقایون طبقه بالا باشن و ‏خانوما طبقه پایین! ولی معمولا آقایون کمتر ‏حرکات موزون انجام میدن و بار دینامیکی ‏دیگه وارد نمیشه!) به هر حال آیین نامه میخواد ‏این مورد رو که احتمال وارد شدن همزمان کل ‏بار زنده به برخی کاربری های ساختمان رو در ‏محاسبات بارگذاری لحاظ کنه. حالا میخواد ‏این احتمال رو برای محاسب فرموله کنه تا همه ‏ازش پیروی کنن. برای تعیین این فرمول نیاز به ‏کار آماری هستش که حتما یا انجام شده یا از ‏یه آیین نامه دیگه ای کپی برداری شده و توی ‏مبحث ششم اومده. به هر حال آیین نامه مبحث ‏ششم میاد توی بند 6-3-8-3 آیین نامه مبحث ‏ششم مقررات ملی ساختمان چاپ 1391 میگه ‏که: در طراحی ستونها، پایه ها، دیوارها و ‏شالوده ها که بار چند طبقه را تحمل می نمایند ‏و جمع سطوح بارگیر آنها، که مشمول سطوح ‏بند 6-3-8-1 نمیشود (یعنی جزو کف بامها، ‏کارخانه ها، کارگاه ها، انبارها، محل پارکینگ ‏خودروها، محل اجتماع و ازدحام نباشن) ، از ‏‏18 متر مربع بیشتر است، مقدار کاهش بار زنده ‏برابر با بزرگترین دو مقدار زیر است:‏

الف- مقدار درصد تعیین شده در رابطه (6-3-‏‏1 آیین نامه مبحث ششم مقررات ملی ساختمان) ‏

Live-Load-Reduction-007

ب - مقدار درصد تعیین شده به شرح زیر:‏
چنانپه عضو بار یک طبقه ‏را تحمل مینماید، صفر درصد.‏
چنانپه عضو بار دو طبقه را ‏تحمل مینماید، 10 درصد.‏
چنانپه عضو بار سه طبقه را ‏تحمل مینماید، 20 درصد.‏
چنانپه عضو بار چهار طبقه ‏را تحمل مینماید، 30 درصد.‏
چنانپه عضو بار پنج طبقه ‏را تحمل مینماید، 40 درصد.‏
چنانپه عضو بار شش طبقه ‏و بیشتر را تحمل مینماید، 50 درصد.‏

خوب این بود بند های آیین نامه مبحث ششم ‏مقررات ملی ساختمان. حالا بریم سر تفسیرش. ‏این بند میاد میگه که بیا ببین که ستونت چه سطح ‏بارگیری داره. بعد بیا ببین روی چه سطوهیش ‏میتونی کاهش سربار زنده بدی. خوب اول پس ‏باید سطح بارگیر رو بدست بیاریم. اگه این سطح ‏بارگیر کمتر از 18 متر مربع بود که کلا بی خیال ‏کاهش سربار زنده میشم. اما اگه بیشتر باشه ‏میایم ‏R1‎‏ که همون درصد کاهش بار زنده از ‏فرمول هستش رو حساب میکنیم. بعد میریم ‏R2‎‏ ‏رو حساب میکنیم که طبق بند 6-3-8-3-ب ‏آیین نامه مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ‏حساب میشه. بعد میایم ماکزیمم ایندو رو بدست ‏میاریم و به همین اندازه از بار زنده مربوط به ‏سطوح قابل کاهش بار زنده کم میکنیم.‏

نکته ای که آیین نامه گنگ گذاشته اینه که ‏توی محاسبه ‏R2‎‏ طبق بند 6-3-8-3-ب آیین ‏نامه مبحث ششم مقررات ملی ساختمان بیایم هر ‏طبقه ای بود رو در نظر بگیریم یا فقط طبقاتی رو ‏بهشون کاهش سربار تعلق میگیره در نظر ‏بگیریم؟ راهنمای مبحث ششم اومده گفته فقط ‏بیایم اون طبقاتی رو در نظر بگیریم که کاهش ‏سربار بهشون تعلق میگیره. ولی یه جورایی بام ‏رو استثنا کرده. یعنی یه جورایی بام رو طبقه در ‏نظر گرفته ولی سطحش رو هم به حساب ‏نیاورده. حالا با مثال بیشتر متوجه میشی.‏

Live-Load-Reduction-020

برای اینجور مسائل بهتره از بالا شروع کنیم بیایم ‏به پایینترین طبقه. هر سقف میشه یک کف. ‏ستون مربوط به طبقه آخر بار سقفش و ‏ملحقاتش رو تحمل میکنه. سقفش میشه بام. بام ‏میشه جزو سطوح بحرانی یا غیر مجاز، پس بهش ‏کاهش سربار زنده تعلق نمیگیره. این از 6-3-‏‏8-3-الف آیین نامه مبحث ششم مقررات ملی ‏ساختمان. حالا میریم سراغ بند 6-3-8-3-ب ‏آیین نامه مبحث ششم مقررات ملی ساختمان. ‏چون عضو بار یک طبقه را تحمل مینماید ‏‏(بام)، صفر درصد. ماکزیممش میشه صفر ‏درصد یعنی ستون طبقه آخر هیچ کاهش بار ‏زنده ای نداره.‏

میریم طبقه یکی مونده به آخر یا همون طبقه ‏هفت. این ستون بار 2 سطح رو تحمل میکنه ‏یعنی بار بام و بار کف طبقه هشتم. بار بام که ‏مجاز نیست کم بشه پس میشه فقط سطح بارگیر ‏کف طبقه هشتم. حالا اگه این سطح بیشتر از 18 ‏متر بود که میریم حسابش میکنیم اگه نبود که ‏بی خیالش میشیم. با فرض بیشتر بودن مساحت ‏از 18 متر مربع میریم سراغ بند 6-3-8-3-ب. ‏چون عضو بار دو طبقه را تحمل مینماید (بام و ‏کف طبقه هشتم)، 10 درصد. ماکزیمم 10 ‏درصد و مقدار حاصل از فرمول میشه درصدی ‏که میتونیم از بار زنده فقط سطح قابل کاهش ‏کم کنیم. یعنی میشه درصدی که میشه از بار ‏زنده کف طبقه هشتم کم کرد.‏

حالا بریم طبقه پنجم. ستون واقع در طبقه پنجم ‏کفهای طبقه ششم (انبار)؛ هفتم (مسکونی)، ‏هشتم (مسکونی) و بام رو تحمل میکنه. میریم ‏سراغ بند 6-3-8-3-الف آیین نامه مبحث ‏ششم مقررات ملی ساختمان. مساحتی که باید ‏وارد فرمول بشه فقط شامل کف های طبقات ‏مسکونی هست. میذاریم توی فرمول و ‏مقدارش رو حساب میکنیم. حالا میریم سراغ ‏بند 6-3-8-3-ب آیین نامه مبحث ششم ‏مقررات ملی ساختمان. این ستون بار چهار طبقه ‏را تحمل مینماید (بام و کف طبقه هشتم و هفتم ‏و ششم)، ولی کف طبقه ششم انباره که جزو ‏طبقات مجاز به حساب نمیاد. پس میشه سه ‏طبقه، پس میشه 20 درصد. برای بقیه هم به ‏همین صورت برای بقیه طبقات حساب میشه و ‏ماکزیمم ‏R1 , R2‎‏ در نظر گرفته میشه.‏

امیدوارم تا اینجا یاد گرفته باشی چطور کاهش ‏سربار زنده میدیم تا بریم سراغ مسئله.‏

 

شما اینجایید: