برنامه های درس مکانیک خاک و پی
برنامه های درس مکانیک خاک و پی شامل موارد زیر است:
نحوه خریداری محصولات و چگونگی دریافت خدمات در این بخش توضیح داده شده است.
درس مکانیک خاک و پی از دروس پایه رشته مهندسی عمران است. پیدا کردن تنشهای جانبی خاک که ناشی از تنش کل، فشار آب حفره ای و تنش مؤثر و ضریب فشار جانبی خاکه، همیشه جزو پایهایترین محاسباتی هستش که توی مسائل بهش برخورد میکنیم ضمن اینکه مورد علاقه بسیاری از طراحان سوال هم هست. این برنامه مناسب برای رشته مهندسی عمران، دروس: مکانیک خاک، مهندسی پی، مهندسی تونل، مکانیک خاک پیشرفته و بسیاری دیگر از دروس مقطع کارشناسی ارشد و به خصوص آزمون نظام مهندسی است. این برنامه علاوه بر اینکه برای امتحانات مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد گرایش مکانیک خاک و پی مناسب است، بسیاری از فارغ التحصیلان مهندسی عمران در امتحانات نظارت، محاسبات و اجرای نظام مهندسی (ورود به حرفه مهندسان) از اون بهره میبرن و استفاده میکنن. این برنامه بری ماشین حساب کلاسپد (ClassPad) نوشته شده است.
برنامه قادر به محاسبه تنش جانبی خاک در تراز لایههای مختلف خاک است. ضمنا برنامه سایر تنشها مثل تنش کل، فشار آب حفره ای و تنش مؤثر در شرایط بدون تراوش آب رو هم در این ترازها میده. این برنامه فرمولهای محاسباتی را به کاربر ارائه میکنه و تاثیر زیادی بر سرعت و دقت کاربر در محاسبه تنش جانبی خاک به خصوص در مسائلی مثل یافتن نیروی وارد به دیوار حائل داره.
این برنامه کاربرد زیادی در دروس مختلف رشته مهندسی عمران داره. توی این برنامه فقط لازمه مشخصات لایه های مختلف خاک و سطح آب رو تعریف کنی و برنامه بر اون اساس کلیه تنشهای خاک رو (تنش کل، فشار آب حفره ای و تنش مؤثر و فشار جانبی خاک) محاسبه کنه. این برنامه قادره ضرایب فشار جانبی خاک رو در حالات مختلف سکون، فعال و مقاوم محاسبه کنه و بر اون اسا فشار جانبی خاک رو برای خاکهای غیر چسبنده و به هر تعداد لایه که برای برنامه تعریف بشه، به سرعت محاسبه میکنه. ضمنا همه فارغ التحصیلان رشته مهندسی عمران برای گرفتن پروانه اشتغالشون مجبورن آزمون نظام مهندسی رو بگذرونن و خیلیا هم برای ارتقا پایشون مجبورن چند بار دیگه امتحان بدن و توی همه این امتحانا، چه نظارت و چه محاسبات و حتی آزمون اجرا بحث مکانیک خاک و پی هست و پیدا کردن تنشهای جانبی خاک یکی از قسمتهای مهم مکانیک خاک و پی به شمار میره. بنا بر این یکی از برنامه های پر کاربرد رشته مهندسی عمران و مکانیک به حساب میاد. تقریبا توی همه سنوات آزمون نظام مهندسی از قسمت تنش جانبی خاک سوال آمده.
این برنامه بعد از تعریف پروفیل خاک یه بار وضعیت پروفیل رو بهت نشون میده تا شما بررسی کنی و احیانا اشتباه مشخصات پروفیل خاک رو نداده باشی و جواب اشتباه نگیری. برای آموزش از کتاب Principles of Geotechnical Engineering براجا ام داس ویرایش هفتمش استفاده شده کتاب فوق العاده ایه برای یادگیری علم مکانیک خاک. آقای مهندس طاحونی هم ویرایش قدیمی همین کتاب رو ترجمه کردن که کتاب مرجع تقریبا همه دانشگاههای کشوره. نمونه سوال آزمون نظام مهندسی هم حل کردم تا کاربرد وسیعش رو ببینی. راستی توی برنامه از لغات و اصطلاحات ساده انگلیسی استفاده شده تا برای دانشجویان خارج کشور هم قابل استفاده باشه.
1-
صفحه انتخاب شرایط خاک. همونطور که مشاهده میشه میتونیم تنشهای مربوط به سه وضعیت مختلف رو با این برنامه بدست بیاریم. اولین گزینه وضعیت محاسبه فشار خاک در حالت سکون یا اصطلاحا وضعیت ایستا هست. وضعیت دوم رو وقتی انتخاب میکنیم که بخوایم فشار محرک رانکین رو حساب کنیم و وضعیت سوم رو وقتی انتخاب میکنیم که بخوایم فشار محرک رانکین رو حساب کنیم. ضمنا این برنامه به زبان انگلیسی ساده نوشته شده تا برای دانشجوهای خارج از کشور هم قابل استفاده باشه. خوب ما اینجا گزینه یک رو انتخاب میکنیم. چون گفته از حرکت جانبی دیوار جلوگیری به عمل اومده.
2-
اینجا اگه ما سرباری رو خاک داشته باشیم به برنامه میدیم. یه سوتی هم از چاپ هفتم کتاب داس بگیریم که نوشته kN/m3! اگه قرار بود وزن مخصوص سربار رو بده باید ارتفاع سربار رو هم میداد که چون نداده یعنی میخواسته kN/m2 بده (یا همون kPa).
3-
اینجا از ما تعداد لایههای پروفیل خاک رو میخواد.
4-
برنامه اینجا به ترتیب ازت ضخامت و دانسیته خاک رو برای هر لایه میگیره. در این مرحله در واقع داریم مسئله رو برای برنامه تعریف میکنیم. یادت باشه لایه ها رو به ترتیب از سطح زمین به طرف عمق زمین به برنامه معرفی کنی. اون پایین هم بهت میگه الان اطلاعات مربوط به کدوم لایه رو وارد کنی.
5-
در اینجا هم وزن مخصوص لایه رو ازت میگیره. به واحدش دقت کن.
6-
اینجا برنامه ازت ضریب فشار جانبی خاک در حال سکون رو میخواد. اگه توی سوال داده بود که خودش رو وارد میکنی، اما اگه نداشتی میتونی با وارد کردن 1- به خود برنامه بگی تا برات طبق رابطه جکی حسابش کنه. ما هم اینجا میگیم برامون حسابش کنه.
7-
اینجا علاوه بر اینکه اون پایین رابطه جکی رو بهت میده تا بدونی ضریب فشار جانبی در حال سکون از چه رابطهای محاسبه میشه، ازت زاویه اصطکاک زهکشی شده خاک رو هم میگیره. شاید توی سوال نگفته باشه این زاویه زهکشی شده خاک هست! زیاد گیر نده، هر چی رو که بهت داده بود همونو بذار.
8-
اینم محاسبه ضریب فشار جانبی خاک در حالت سکون در لایه اول.
9-
10-
11-
12-
13-
14-
در اینجا برنامه یه بار بهت مشخصات لایههایی رو که وارد کردی بهت نشون میده تا از هرگونه احتمال اشتباه در وارد کردن داده به برنامه جلوگیری بشه. واضحه که اگه اشتباه کرده بودی باید از برنامه خارج بشی و دوباره اطلاعات رو وارد کنی.
15-
اینجا هم از ما عمق سطح آب زیر زمینی (یا سطح آب آزاد) رو میخواد. یادت باشه مبدا مختصات ما سطح زمینه و جهت مثبت هم رو به پایینه.
16-
اینجا هم از ما وزن مخصوص آب رو میگیره. خود برنامه مقدار معمول وزن مخصوص آب رو اون بالا بهت داده ولی توی بعضی امتحانا میگن 10 در نظر بگیرین. بنابراین هر مقداری رو که گفتن وارد میکنی.
17-
و در چشم به هم زدنی جواب بدست میاد. حالا اگه خواستی برو دستی حساب کن تا جونت ... (حال بیاد بابا!). ستون اول که لایه رو مشخص میکنه. ستون دوم عمق خاک توی اون لایه رو مشخص میکنه. ستون سوم تنش کل در اعماق مشخص شده در ستون دوم رو نشون میده. ستون چهارم فشار آب حفرهای مربوط به اعماق مشخص شده رو نشون میده.
ستون پنجم تنش موثر در اعماق مشخص شده رو نشون میده. ستون ششم ضریب فشار جانبی در تنش مؤثر اون نقطه رو مشخص میکنه که توی بعضی سوالات ممکنه سوال بشه. ستون آخر هم مجموع فشار جانبی مؤثر و فشار جانبی ناشی از آب زیرزمینی رو نشون میده. فقط یادت باشه این فشار جانبی ناشی از خاک به دیوار هست. اگه نیرو رو خواسته بودن کافیه نمودار تنش در اعماق مشخص شده رو با یه خط مشخص کنی، بعد با محاسبه مساحت این نمودار در واقع نیروی جانبی وارد به دیوار در هر متر از دیوار رو بدست آوردی. به همین سادگی.
موفق باشی.
1-
انتخاب حالت محاسبه فشار جانبی فعال خاک.
2-
سربار که نداریم.
3-
اینجا از ما تعداد لایههای پروفیل خاک رو میخواد.
4-
5-
در اینجا هم وزن مخصوص لایه رو ازت میگیره. به واحدش دقت کن.
6-
اینجا برنامه ازت ضریب فشار جانبی خاک در حالت محرک رو میخواد. اگه توی سوال داده بود که خودش رو وارد میکنی، اما اگه نداشتی میتونی با وارد کردن 1- به خود برنامه بگی تا برات حسابش کنه. ما هم اینجا میگیم برامون حسابش کنه.
7-
اینجا علاوه بر اینکه اون پایین رابطه رو بهت میده تا بدونی ضریب فشار جانبی در حالت محرک از چه رابطهای محاسبه میشه، ازت زاویه اصطکاک زهکشی شده خاک رو هم میگیره. شاید توی سوال نگفته باشه این زاویه زهکشی شده خاک هست! زیاد گیر نده، هر چی رو که بهت داده بود همونو بذار.
8-
اینم محاسبه ضریب فشار جانبی خاک در حالت محرک در لایه اول.
9-
10-
11-
12-
13-
14-
در اینجا برنامه یه بار بهت مشخصات لایههایی رو که وارد کردی بهت نشون میده تا از هرگونه احتمال اشتباه در وارد کردن داده به برنامه جلوگیری بشه. واضحه که اگه اشتباه کرده بودی باید از برنامه خارج بشی و دوباره اطلاعات رو وارد کنی.
15-
اینجا هم از ما عمق سطح آب زیر زمینی (یا سطح آب آزاد) رو میخواد. یادت باشه مبدا مختصات ما سطح زمینه و جهت مثبت هم رو به پایینه.
16-
اینجا هم از ما وزن مخصوص آب رو میگیره. خود برنامه مقدار معمول وزن مخصوص آب رو اون بالا بهت داده ولی توی بعضی امتحانا میگن 10 در نظر بگیرین. بنابراین هر مقداری رو که گفتن وارد میکنی.
17-
و در چشم به هم زدنی جواب بدست میاد. حالا اگه خواستی برو دستی حساب کن تا جونت ... (حال بیاد بابا!). ستون اول که لایه رو مشخص میکنه. ستون دوم عمق خاک توی اون لایه رو مشخص میکنه. ستون سوم تنش کل در اعماق مشخص شده در ستون دوم رو نشون میده. ستون چهارم فشار آب حفرهای مربوط به اعماق مشخص شده رو نشون میده.
ستون پنجم تنش موثر در اعماق مشخص شده رو نشون میده. ستون ششم ضریب فشار جانبی در تنش مؤثر اون نقطه رو مشخص میکنه که توی بعضی سوالات ممکنه سوال بشه. ستون آخر هم مجموع فشار جانبی مؤثر و فشار جانبی ناشی از آب زیرزمینی رو نشون میده.
خوب تا اینجا کار اصلی رو برنامه برات انجام داده یعنی فشار جانبی ناشی از خاک به دیوار برات محاسبه شده. حالا کافیه نمودار تنش در اعماق مشخص شده رو با یه خط مشخص کنی، بعد با محاسبه مساحت این نمودار در واقع نیروی جانبی وارد به دیوار در هر متر از دیوار رو بدست آوردی. به همین سادگی.
موفق باشی.
1-
انتخاب حالت محاسبه فشار جانبی مقاوم خاک.
2-
سربار که نداریم.
3-
اینجا از ما تعداد لایههای پروفیل خاک رو میخواد.
4-
5-
در اینجا هم وزن مخصوص لایه رو ازت میگیره. به واحدش دقت کن.
6-
اینجا برنامه ازت ضریب فشار جانبی خاک در حالت مقاوم رو میخواد. اگه توی سوال داده بود که خودش رو وارد میکنی، اما اگه نداشتی میتونی با وارد کردن 1- به خود برنامه بگی تا برات حسابش کنه.
7-
اینجا علاوه بر اینکه اون پایین رابطه رو بهت میده تا بدونی ضریب فشار جانبی در حالت مقاوم از چه رابطهای محاسبه میشه، ازت زاویه اصطکاک زهکشی شده خاک رو هم میگیره. شاید توی سوال نگفته باشه این زاویه زهکشی شده خاک هست! زیاد گیر نده، هر چی رو که بهت داده بود همونو بذار.
8-
اینم محاسبه ضریب فشار جانبی خاک در حالت مقاوم در این لایه.
9-
در اینجا برنامه یه بار بهت مشخصات لایه رو که وارد کردی بهت نشون میده تا از هرگونه احتمال اشتباه در وارد کردن داده به برنامه جلوگیری بشه.
10-
اینجا هم از ما عمق سطح آب زیر زمینی (یا سطح آب آزاد) رو میخواد. یادت باشه مبدا مختصات ما سطح زمینه و جهت مثبت هم رو به پایینه. ما توی این مسئله تراز آب زیر زمینی نداریم. پس فرض میکنیم که تراز آب خیلی پایین باشه برای همین عمق 100 متر رو دادم.
11-
اینجا هم از ما وزن مخصوص آب رو میگیره. چون ما آب زیر زمینی نداریم، برامون مهم نیست که چه وزن مخصوصی داشته باشه. اصلا محض احتیاط صفر میدیم که مطمئن بشیم هیچ فشار آب حفره ای حساب نمیشه! توی مرحله قبل هم هر عمقی بدیم وقتی اینجا وزن مخصوص آب رو صفر وارد کنیم یعنی آب نداریم!
12-
و در چشم به هم زدنی جواب بدست میاد. ستون اول که لایه رو مشخص میکنه. ستون دوم عمق خاک توی اون لایه رو مشخص میکنه. ستون سوم تنش کل در اعماق مشخص شده در ستون دوم رو نشون میده. ستون چهارم فشار آب حفرهای مربوط به اعماق مشخص شده رو نشون میده.
ستون پنجم تنش موثر در اعماق مشخص شده رو نشون میده. ستون ششم ضریب فشار جانبی در تنش مؤثر اون نقطه رو مشخص میکنه که توی بعضی سوالات ممکنه سوال بشه. ستون آخر هم مجموع فشار جانبی مؤثر و فشار جانبی ناشی از آب زیرزمینی رو نشون میده.
خوب تا اینجا کار اصلی رو برنامه برات انجام داده یعنی فشار جانبی ناشی از خاک به دیوار برات محاسبه شده. حالا کافیه نمودار تنش در اعماق مشخص شده رو با یه خط مشخص کنی، بعد با محاسبه مساحت این نمودار در واقع نیروی جانبی وارد به دیوار در هر متر از دیوار رو بدست آوردی. به همین سادگی.
موفق باشی.
1) 75
2) 27
3) 22.5
4) 12.5
این مسئله 2 تا نکته داره. اول اینکه ضریب فشار مقاوم رو محض گول زدن شما آوارده چون شرایط دیوار در حالت فعاله. نکته بعد رو سر جاش بهت میگم!
1-
انتخاب حالت فشار جانبی فعال خاک.
2-
سربار که نداریم.
3-
4-
5-
در اینجا هم وزن مخصوص لایه رو ازت میگیره.
6-
اینجا همون جاییه که قرار بود نکته دوم رو بهت بگم. این آزمون مال سال 1391 هستش و اون زمان مبحث هفتم سال 1388 ملاک بود. توی اون ویرایش بند 7-6-7-2 صفحه 98 کتاب میگه که دیوارهای نگهبان زیرزمین ها که انتهای آنها آزاد است و به سازهای تکیه ندارند، باید در شرایط بارگذاری عادی، استاتیک، برای فشار فعال طراحی بشن و مقدار Ka در این دیوارها در هیچ حالت نباید کمتر از 0.3 در نظر گرفته بشه. این در حالیه که این بند توی آیین نامه مبحث 7 ویرایش سال 1392 نیامده. بنابراین اگه بخوای بر اساس آیین نامه جدید محاسبه کنی باید همون مقداری رو که سوال بهت داده وارد کنی. ولی اینجا ما سوال رو برای آیین نامه سال 1388 حل میکنیم.
7-
8-
اینجا هم از ما عمق سطح آب زیر زمینی (یا سطح آب آزاد) رو میخواد. یادت باشه مبدا مختصات ما سطح زمینه و جهت مثبت هم رو به پایینه. ما توی این مسئله تراز آب زیر زمینی نداریم. پس فرض میکنیم که تراز آب خیلی پایین باشه برای همین عمق 100 متر رو دادم.
9-
10-
و در چشم به هم زدنی جواب بدست میاد. ستون اول که لایه رو مشخص میکنه. ستون دوم عمق خاک توی اون لایه رو مشخص میکنه. ستون سوم تنش کل در اعماق مشخص شده در ستون دوم رو نشون میده. ستون چهارم فشار آب حفرهای مربوط به اعماق مشخص شده رو نشون میده.
ستون پنجم تنش موثر در اعماق مشخص شده رو نشون میده. ستون ششم ضریب فشار جانبی در تنش مؤثر اون نقطه رو مشخص میکنه که توی بعضی سوالات ممکنه سوال بشه. ستون آخر هم مجموع فشار جانبی مؤثر و فشار جانبی ناشی از آب زیرزمینی رو نشون میده.
خوب تا اینجا کار اصلی رو برنامه برات انجام داده یعنی فشار جانبی ناشی از خاک به دیوار برات محاسبه شده. حالا کافیه نمودار تنش در اعماق مشخص شده رو با یه خط مشخص کنی، بعد با محاسبه مساحت این نمودار در واقع نیروی جانبی وارد به دیوار در هر متر از دیوار رو بدست آوردی. به همین سادگی.
که میشه گزینه 2. اما اگه با آیین نامه 1392 حل کنیم چون چیزی راجع به حداقل مقدار ضریب فشار جانبی فعال نگفته میشد گزینه 3!
موفق باشی.
1) 40
2) 80
3) 120
4) 160
1-
انتخاب حالت فشار جانبی سکون خاک.
2-
3-
4-
5-
در اینجا هم وزن مخصوص لایه رو ازت میگیره.
6-
به برنامه میگیم برامون حساب کنه.
7-
8-
برامون ضریب فشار جانبی خاک در حال سکون رو حساب میکنه.
9-
10-
ما توی این مسئله تراز آب زیر زمینی نداریم. پس فرض میکنیم که تراز آب خیلی پایین باشه برای همین عمق 100 متر رو دادم.
11-
12-
سوال از ما فشار جانبی در عمق 5 متری رو از ما میخواد:
که میشه گزینه2.
موفق باشی.
1) 25% کاهش میابد.
2) 25% افزایش میابد.
3) 33% کاهش میابد.
4) 33% افزایش میابد.
1-
انتخاب حالت فشار جانبی محرک خاک.
2-
3-
4-
5-
6-
7-
8-
ما توی این مسئله تراز آب زیر زمینی نداریم. پس فرض میکنیم که تراز آب خیلی پایین باشه برای همین عمق 100 متر رو دادم.
9-
10-
خوب ما تا الان فشار فعال ناشی از خاک رو بدون در نظر گرفتن چسبندگی خاک بدست آوردیم. تا الان نزدیک 80 درصد مسئله رو حل کردیم. برای 20 درصد بقیه باید دستی محاسبه کنیم.
اگه خاکمون چسبنده نبود دیاگرام فشار به صورت زیر بود:
حالا که خاکمون چسبنده هست یعنی یه جورایی خاک، دیوار رو به سمت خودش میکشه. حالا چقدر میکشه؟ خاک به اندازه فشار زیر دیوار رو به سمت خودش میکشه:
که اگه با فشار خاک جمعش کنیم اینجوری میشه:
حالا اگه بخوایم نیروی وارد به دیوار رو حساب کنیم:
حالا اگه خاک ترک بخوره در واقع بین دیوار و خاک فاصله میوفته و نه خاک به دیوار فشار میاره و نه کششی بین دیوار و خاک ایجاد میشه. پس اول میایم عمق ترک رو حساب میکنیم که از رابطه زیر حساب میشه:
پس دیاگرام فشارمون به صورت زیر در میاد:
حالا اگه بخوایم نیروی وارد به دیوار رو حساب کنیم:
حالا برای اینکه ببینیم چقدر تغییر کرده کافیه مثل زیر عمل کنیم:
که این یعنی 33% اضافه شده. که میشه گزینه 4.
حالا از این سوال اینو میفهمیم که ترک کششی اگه رخ بده چیز خوبی نیست ولی آیا فقط به همین ختم میشه؟
توی خاکهای چسبنده و رسی چون معمولا خیلی ریز دانه هستن، تراوش توشون به سرعت رخ نمیده. وقتی خاک ترک میخوره معمولا در اثر بارون و ... توی این ترکا آب جمع میشه و فشار مثلثی بالای دیوار حائل ایجاد میشه و اوضاع رو بدتر هم میکنه.
خلاصه اینکه پشت دیوار حائلتون که میخواین طراحی کنین خاک چسبنده و رسی نریزین!
موفق باشی.