برنامه های درس مکانیک خاک و پی
برنامه های درس مکانیک خاک و پی شامل موارد زیر است:
ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺪود ﻣﺎﻳﻊ و ﺧﻤﻴﺮي، آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺳﺎدة آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﻣﻮرد ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺧﺎك ﻫﺎي ﭼﺴﺒﻨﺪه ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر وﺳﻴﻌﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺧﺎك و ارﺗﺒﺎط دادن ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ آن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﻛﺎﺳﺎﮔﺮاﻧﺪه راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺧﻤﻴﺮي و ﺣﺪ ﻣﺎﻳﻊ را ﺑﺮاي ﺣﺎﻻت ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ از ﺧﺎك ﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داد. ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ، ﻧﺎﻣﺒﺮده ﻧﻤﻮدار ﺧﻤﻴﺮي را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ 2-10 ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد. وﺟﻪ ﻣﺸﺨﺺ اﻳﻦ ﻧﻤﻮدار، ﺧﻂ ﺗﺠﺮﺑﻲ A ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ راﺑﻄﻪ آن را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرتPI= 0.73(LL-20) ﻧﺸﺎن داد. ﺧﻂ A رس ﻏﻴﺮ آﻟﻲ را از ﻻي ﻏﻴﺮآﻟﻲ ﺟﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﻧﻘﺎط ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺧﻤﻴﺮي در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺪ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﺮاي رس ﻫﺎي ﻏﻴﺮ آﻟﻲ در ﺑﺎﻻي ﺧﻂ A و ﺑﺮاي ﻻي ﻫﺎي ﻏﻴﺮ آﻟﻲ در ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺧﻂ A ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ (زﻳﺮ ﺧﻂ A ﺑﺎ ﺣﺪ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻴﻦ 30 ﺗﺎ 50). رس ﻫﺎي آﻟﻲ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻻي ﻏﻴﺮ آﻟﻲ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻓﺸﺮدﮔﻲ ﺑﺎﻻ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ (زﻳﺮ ﺧﻂ A در ﺣﺪ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از 50). اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺮاﻫﻢ آﻣﺪه در ﻧﻤﻮدار ﺧﻤﻴﺮي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎ ارزش اﺳﺖ و ﭘﺎﻳﻪ اي ﺑﺮاي ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺧﺎك ﻫﺎي رﻳﺰداﻧﻪ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺘﺤﺪ ﺧﺎك ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
در ﺑﺎﻻي ﺧﻂ A ﺧﻄﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﺧﻂ Uﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ. ﺧﻂ U ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﺣﺪ ﺑﺎﻻي ﻧﻘﺎط ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺧﻴﻤﺮي در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺪ ﻣﺎﻳﻊ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺧﺎﻛﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. راﺑﻄﻪ ﺧﻂ U را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻧﻮﺷﺖ:
PI= 0.9 (LL-8)
اﺳﺘﻔﺎده دﻳﮕﺮي از ﺧﻄﻮط A و U وﺟﻮد دارد. ﻛﺎﺳﺎﮔﺮاﻧﺪه ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺪ اﻧﻘﺒﺎض را ﻣﻲ ﺗﻮان از ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺧﻤﻴﺮي و ﺣﺪ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ 2-11 اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ اﻧﺠﺎم داد:
اﻟﻒ) ﻧﻘﻄﻪ اي ﺑﺎ ﻣﺨﺘﺼﺎت ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺧﻤﻴﺮي و ﺣﺪ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﺮاي ﺧﺎك ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ A در ﺷﻜﻞ 2-11 ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻴﺪ.
ب) ﺧﻄﻮط A و U را اﻣﺘﺪاد دﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را در ﻧﻘﻄﻪ B ﻗﻄﻊ ﻛﻨﻨﺪ. ﻧﻘﻄﻪ B داراي ﻣﺨﺘﺼﺎت LL=-43.5و PI=46.4 ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.
پ) ﻧﻘﺎط A و B را ﺑﺎ ﻳﻚ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ وﺻﻞ ﻛﻨﻴﺪ. اﻳﻦ ﺧﻂ ﻣﺤﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺪ ﻣﺎﻳﻊ را در ﻧﻘﻄﻪ C ﻗﻄﻊ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﻃﻮل ﻧﻘﻄﻪ Cﻫﻤﺎن ﺣﺪ اﻧﻘﺒﺎض ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.
جزوه درس مکانیک خاک و پی جناب آقای عبدالمتین ستایس www.ams.ir
اﺻﻮل ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻚ، ﺟﻠﺪ اول: ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺧﺎك.، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺎﭘﻮر ﻃﺎﺣﻮﻧﻲ.، ﭼﺎپ ﻫﻔﺘﻢ 1380، وﻳﺮاﻳﺶ دوم.
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﻮاﻻت ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه آزﻣﻮن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺧﺎك.، ﺗﺎﻟﻴﻒ: ﺳﺎﺳﺎن اﻣﻴﺮ اﻓﺸﺎري.، ﭼﺎپ ﺳﻮم 1382.
.Soil Mechanics,Basic Concept and Engineering Applications., A. Aysen., Balkema Publishers. 2002